۲۸ دی ۱۳۹۷ ۱۲:۳۷:۰۹ ق.ظ

سوماتروپین somatropin یا هورمون شد چیست؟

سوماتروپین somatropin شکلی از هورمون رشد انسانی است که برای رشد هورمون ها و عضلات مهم است. سوماتروپین برای درمان نارسایی رشدی در کودکان و همچنین بزرگسالانی که فاقد هورمون رشد طبیعی هستند، استفاده می شود. این افراد عبارتند از کسانی که مبتلا به نارسایی مزمن کلیه هستند، کسانی که دچار سندروم نونان* Noonan یا سندروم ترنر* Turner، سندروم پرادر ویلی Prader-Willi، کوتاهی قد در هنگام تولد و مشکلات زیاد دیگر هستند.

همچنین سوماتروپین برای درمان سندروم روده کوچک یا پیشگیری از کاهش وزن شدید ناشی از ایدز در بزرگسالان استفاده می شود. این دارو ممکن است با اهداف دیگری نیز مصرف شود که در این لیست به آنها اشاره نشده است.

بیشتر بدانید : برای قد بلند شدن کودک و افزایش ترشح هورمون رشد چه کنیم

بیشتر بدانید : افزایش قد و عوامل موثر بر افزایش قد

 

* سندروم نونان Noonan syndrome : سندروم نونان یا نشانگان نونان یک مشکل مادرزادی است که از رشد طبیعی بخش های مختلف بدن جلوگیری می کند. این بیماری به روش های مختلف بر روی فرد مبتلا تاثیر می گذارد، به عنوان مثال ممکن است رشد اعضای صورت یا عضلات قلب دچار مشکل شوند.

* سندروم ترنر Turner Syndrome: بیماری فقط نوزادن دختر که به جای داشتن دو کروموزوم جنسی X تنها یک کروموزوم X یا دو کروموزومیکه یکی از آنها ناقص است متولد می‌شوند.

* سندرم پرادر ویلی Prader-Willi syndrome :یک ناهنجاری ژنتیکی پیچیده است که بیشتر بخش‌های بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در کودکان این سندرم بصورت ضعف‌های عضلانی، مشکلات تغذیه‌ای، رشد ضعیف و تأخیر رشدی ظاهر می‌شود.

 

اطلاعات مهم در مورد سوماتروپین

اگر مبتلا به سرطان یا رتینوپاتی دیابتی هستید و یا تحت درمان سندروم پرادر ویلی قرار دارید و یا دچار اضافه وزن هستید و یا مشکلات شدید تنفسی دارید، نمی توانید داروی سوماتروپین مصرف کنید. به علاوه اگر به دلیل نارسایی ریه دچار بیماری جدی هستید یا به تازگی به دلیل بیماری یا آسیب دیدگی جراحی داشته اید، نباید از سوماتروپین استفاده کنید.

 

پیش از مصرف سوماتروپین

اگر به سومتاروپین یا الکل بنزیل حساسیت دارید، نباید از این دارو استفاده کنید. به علاوه اگر به هر یک از موارد زیر مبتلا هستید، مصرف داروی سومتاروپین توصیه نمی شود:

• یک بیماری جدی مربوط به نارسایی ریه یا پیامدهای مربوط به جراحی که به تازگی انجام داده اید
• سرطان فعال
   
• مشکلات چشمی مربوط به دیابت (رتینوپاتی دیابتی)
   
• اگر تحت درمان سندروم Prader-Willi هستید و یا دچار اضافه وزن هستید و یا مشکلات شدید تنفسی دارید (مانند آپنه خواب)
   

برای اینکه اطمینان حاصل کنید که سوماتروپین برای شما بی  خطر است، حتما هر یک از موارد زیر را (اگر به آن مبتلا هستید) به پزشک اطلاع دهید:

• سرطان
• دیابت
• اختلال غده هیپوفیز
• اختلال غیر طبیعی ستون فقرات (اسکولیوز)
• کم کاری تیروئید
• آسیب دیدگی سر یا تومور مغزی
• سرطان مغزی در دوران کودکی و درمان با اشعه
  
   

سوماتروپین در بارداری

برخی از برندهای سوماتروپین به نوزاد متولد نشده آسیب نمی زنند، از جمله Genotropin، Omnitrope، Saizen و Serostim. مشخص نیست که آیا دیگر برندهای سوماتروپین هم به نوزاد آسیب می زنند یا خیر. اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

 

سوماتروپین در شیردهی

مشخص نیست که آیا سوماتروپین وارد شیر مادر می شود یا خیر یا اینکه به نوزاد آسیب می زند یا خیر. اگر در حال شیردهی به نوزاد هستید، حتما به پزشک اطلاع دهید.

 

چگونگی مصرف سوماتروپین

میزان مصرف سوماتروپین، برند تجویز شده و تعداد دفعات مصرف بستگی به شرایطی دارد که تحت درمان هستید. تمام دستورات مصرف دارو را درست طبق دستور پزشک یا توضیحات روی دارو دنبال کنید. از این دارو به مدت طولانی یا به مقدار زیاد استفاده نکنید.

در برخی موارد سوماتروپین نباید برای کودکان مصرف شود. برخی برندهای سوماتروپین حاوی ترکیباتی هستند که می توانند باعث عوارض جانبی جدی یا حتی مرگ در کودکان کم سن و سال شوند. بدون مشورت با پزشک از داروی سوماتروپین برای کودکان استفاده نکنید.

سوماتروپین به عضله یا به زیر پوست تجویز می شود. ممکن است چگونگی تزریق این دارو در خانه به شما آموزش داده شود. به هرحال اگر طریقه تزریق را نمی دانید، به تنهایی از آن استفاده نکنید.

بطری دارو را تکان ندهید، تکان دادن آن باعث خراب شدن دارو می شود. تنها زمانی که آماده هستید، دوز مصرفی دارو را نیز آماده کنید. اگر دارو تغییر رنگ داده یا ذراتی در آن می بینید، از آن استفاده نکنید.

در زمان مصرف سوماتروپین نیاز به آزمایش خون مکرر دارید. میزان رشد شما باید تست شود. چشم ها و پوست تان نیز ممکن است نیاز به بررسی داشته باشند. اگر مبتلا به سندروم Prader-Willi باشید، برنامه درمانی شما نیاز به کنترل وزن نیز خواهد داشت.

در صورتی که یک وعده دارویی را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن دارو را مصرف کنید. اگر تقریبا نزدیک به وعده بعدی است، بهتر است وعده فراموش شده را نادیده بگیرید. به خاطر جبران وعده فراموش شده نباید در یک وعده بیشتر از میزان توصیه شده مصرف کنید.

اگر در خود علائم واکنش حساسیتی مشاهده کردید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. علائم واکنش حساسیتی عبارتند از: کهیر، مشکل تنفسی، التهاب صورت، لب ها، زبان یا گلو.

مشکلات تنفسی جدی در افرادی بروز می کند که مبتلا به سندروم Prader-Willi هستند و از سوماتروپین نیز مصرف می کنند. بنابراین اگر به سندروم Prader-Willi مبتلا هستید، در صورت بروز هر گونه علائم ریوی و مشکل تنفسی، مانند تنگی نفس، سرفه یا افزایش میزان خر و پف، بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.

به علاوه در صورت بروز هر یک از این علائم فورا به پزشک اطلاع دهید:
 

• درد در زانو یا ران ها، لنگ زدن در هنگام راه رفتن
   
• درد، التهاب، گرما در گوش یا خروج ترشحات از گوش
   
• بی حسی یا سوزش در مچ دست یا انگشتان
   
• تورم شدید یا پف کردگی در دست و پا
   
• درد یا تورم در مفاصل
   
• پانکراتیت – درد شدید در قسمت بالای معده که به سمت پشت کشیده می شود، تهوع، استفراغ و ضربان قلب سریع
  
  - قند خون بالا – افزایش تشنگی، تکرر ادرار، خشکی دهان، بوی دهان شبیه به بوی میوه، سردرد و تاری دید
  
  - افزایش فشار در داخل جمجمه – سردردهای شدید، زنگ زدن در گوش، سرگیجه، تهوع، مشکل بینایی و درد در پشت چشم ها
  
  - نشانه های مربوط به مشکل غده فوق کلیوی – ضعف شدید، سرگیجه شدید، کاهش وزن، تغییر رنگ پوست، احساس خستگی یا ضعف
   

رایج ترین عوارض مربوط به سوماتروپین عبارتند از:

• التهاب و افزایش سریع وزن
• درد مفاصل و عضلات
• درد معده و گاز معده
• سردرد
• درد، خارش یا تغییرات پوستی در محل تزریق دارو

موارد بیان شده لیست کامل عوارض داروی سوماتروپین نیست و این دارو ممکن است عوارض دیگری نیز داشته باشد. در صورت بروز هر گونه عارضه عجیب سریع تر به پزشک مراجعه کنید.

 

تداخلات دارویی با سوماتروپین

هر دارویی که در حال مصرف آن هستید یا مصرف آن را به تازگی متوقف کرده اید، حتما به پزشک اطلاع دهید، به ویژه هر یک از داروهای زیر:

• قرص های ضد بارداری یا درمان جایگزینی هورمون
   
• انسولین یا داروهای خوراکی دیابت
   
• داروهای استروئیدی، مانند پردنیزون، دگزامتازون، متیل پردنیزولون و غیره
  
   

عوارض جانبی سوماتروپین

هر دارو در کنار تاثیرات اولیه دارای عوارض جانبی نیز می باشد که رایج ترین عوارض مربوط به سوماتروپین عبارتند از:
 

• کاهش حس لامسه یا غیر طبیعی شدن آن
• خونریزی بعد از دفع ادرار
• خونریزی، تاول زدن، سوزش، سرما، تغییر رنگ پوست، احساس فشار، کهیر، عفونت، التهاب، خارش، بروز توده، بی حسی، درد، بثورات پوستی، قرمزی، جای زخم، سوزش، حساسیت به لمس، متورم شدن و گرما در محل تزریق دارو
• نفخ یا تورم دست ها، صورت، پاها و ران ها
• خون در ادرار
• احساس سوزش، خارش، سوزن سوزن شدن و پرش
• تغییر در رنگ پوست
• علائمی شبیه به آنفولانزا
• سردی دست ها و پاها
• گیجی
• یبوست
• سرفه یا گرفتگی صدا
• تیرگی ادرار
• کاهش ادرار
• اسهال
• مشکل در دفع ادرار
• سرگیجه
• خشکی دهان
• از دست دادن هوشیاری
• سریع شدن ضربان قلب
• تنفس سریع یا نامنظم
• احساس سرمای غیر عادی
• تب و لرز
• احساس پر بودن یا سیری
• احساس ناراحتی و بیماری عمومی
• سردرد
• افزایش ضربان قلب
• خارش پوست
• درد مفاصل
• مدفوع با رنگ روشن
• سبکی سر
• از دست دادن اشتها
• درد کمر یا پهلو درد
• درد یا گرفتگی عضله
• درد یا سفتی عضله
• تهوع
• درد
• درد، قرمزی یا التهاب دست ها و پاها
• درد معده، شکم و پهلو که احتمالا به پشت هم کشیده می شود
• فشار در شکم
• تنفس سریع و سطحی
• خونریزی از مقعد
• آبریزش بینی
• لرز
• عطسه کردن
• درد دهان یا زبان
• گلو درد
• نفخ، سوزش، گرفتگی یا درد معده
• کاهش ناگهانی ادرار
• تعریق
• التهاب در ناحیه شکم یا معده
• التهاب چشم ها یا پلک ها
• التهاب یا پف کردن صورت
• التهاب مفاصل
• تشنگی
• سفتی قفسه سینه
• سوزش دست ها یا پاها
• مشکل تنفسی
• مشکل در خواب
• التهاب ناراحت کننده در ناحیه مقعد
• بوی بد دهان
• خستگی یا ضعف غیر عادی
• کاهش یا افزایش غیر طبیعی وزن
• استفراغ
• خون بالا آوردن
• لکه های سفید در دهان، زبان یا گلو
• چروک شدن پوست
• زردی چشم ها یا پوست
  
   

علائم مصرف بیش از حد

• اضطراب
• تاری دید
• تغییر در بینایی
• عرق سرد
• کما
• پوست سرد و رنگ پریده
• کاهش میزان ادرار
• افسردگی
• افزایش تعریق
• ضعف شدید
• پوست خشک و گر گرفته
• تکرر ادرار
• بوی شبیه به میوه در دهان
• افزایش اندازه دست ها و پاها
• افزایش گرسنگی
• افزایش تشنگی
• افزایش ادرار
• افزایش حجم ادرار و کمرنگ شدن آن
• کابوس
• تنفس پر سر و صدا
• تشنج
• درد دست ها و پاها
• لرز
• لکنت زبان
• توقف قاعدگی
• التهاب دست ها یا انگشت های دست
• مشکل تنفسی در زمان استراحت
   

 

 

      نویسنده: النا شیخی (وب سایت تخصصی پویااندام)